Przełom rzeki Dunajec przez pasmo górskie Pienin zwany także Pienińskim Przełomem ma ok. 8 km długości i znajduje się pomiędzy Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą. Rzeka tworzy na tym odcinku wiele zakoli, a ściany skalne osiągają ok. 300 m wysokości. Płynącym przez przełom Dunajcem organizowane są spływy tratwami, można go jednak także zwiedzić pieszo lub rowerem. Umożliwia to zamknięta dla ruchu samochodów Droga Pienińska ze Szczawnicy do Czerwonego Klasztoru prowadząca wzdłuż prawego brzegu Dunajca, niemal w całości po słowackiej stronie. Licząca 9 km trasa jest doskonale przygotowana turystycznie: dobra nawierzchnia, estetyczne tablice informacyjne, liczne ławki i wiaty dla turystów.
Budowa klasztoru (zwanego początkowo Lechnickim) rozpoczęta została w 1330 roku z fundacji Kokosza Berzeviczego jako kara za morderstwo. Początkowo zabudowania klasztoru wykonane były z drewna jednak w 1360 roku zostały zastąpione przez budynki ceglane oraz kamienne, wzniesione zgodnie z zasadami stylu gotyckiego. Głównym obiektem klasztoru jest gotycki kościół pw. św. Antoniego z lat 1360–1400, rozbudowywany w latach 1496–1506. Klasztor zamieszkany był początkowo (do 1567 r.) przez mnichów z zakonu kartuzów a później (1711–1782) kamedułów. Po kasacie zakonu w 1782 r. kompleks klasztorny popadał w coraz większą ruinę co przyspieszył pożar w 1907 r. W 1934 preszowski oddział KCST wydzierżawił go na 50 lat i przeprowadził prowizoryczny remont, w latach 1952–1968 przeprowadzono remont generalny, a cały obiekt został uznany za narodowy pomnik kultury.
Kościół św. Katarzyny w Sromowcach Niżnych powstał zapewne w 1513 r. Pod koniec lat 80. XX w. wzniesiono nowy kościół murowany, który przejął funkcję kościoła parafialnego. Kościół oparty jest na konstrukcji zrębowej i pionowym szalunku z listowaniem. Nawa i prezbiterium mają taką samą szerokość i nakryte są jednolitym, wielopołaciowym dachem gontowym. Stropy wewnątrz są płaskie. Cenny zabytek stanowi gotycki tryptyk z końca XIV w. z kopią rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Dwa skrzydła tryptyku z XV w. oraz gotycka chrzcielnica drewniana z XVI w. przeniesione zostały do nowego kościoła.
Zabudowa na Polanie Sosny w Niedzicy składa się z dworu, chaty spiskiej i chaty z Kir. Dwór modrzewiowy z Grywałdu wybudowany został na przełomie XVIII i XIX w. Po przeniesieniu na Polanę Sosny odtworzona została oryginalna konstrukcja, wygląd ścian, stropów, dachu i elewacji bocznych. Wystrój wnętrz, zachowując autentyczne elementy z epoki, pozwala odczuć klimat XIX -wiecznego dworu polskiego.
W 2005 do zabudowy na Polanie Sosny dołączono regionalną chatę góralską stworzoną z połączenia starego młyna z Czarnego Dunajca i "Chaty z Kir"
Chata Spiska z Łapsz Niżnych pochodzi z pocz. XX w., przeniesiona i zrekonstruowana na Polanie Sosny, zaadaptowana na hotel. Wewnątrz oryginalne elementy wyposażenia.
Wzniesiony ok. 1330 r. przez Kokosza Berzewiczy’ego jako fortalicja (gotycki zamek górny) broniąca północnej granicy Węgier, i odtąd, z małą przerwą, w rękach węgierskich rodów do 1945 r. – chociaż już po I wojnie światowej, został włączony w obszar państwa polskiego. Wielokrotnie przebudowywany, jego ostateczny wygląd ukształtowała m.in. rozbudowa w 2 poł. XV w. (zamek średni) oraz budowa w 1601 r. nowego, renesansowego skrzydła z bramą wjazdową i portalem (zamek dolny). W XVIII stuleciu obiekt powoli popadł w ruinę. Dopiero w latach 20. XIX w. został częściowo odbudowany bez najstarszej gotyckiej części, która obecnie jest pozostawiona jako trwała ruina. Po II wojnie światowej zamek doszczętnie splądrowano. W takim stanie upaństwowiony, przekazany został w 1949 r. Stowarzyszeniu Historyków Sztuki.
Spichlerz w Niedzicy datowany jest na koniec XVIII w. Jest on jednym z obiektów gospodarczych dawnego folwarku zamkowego, który zachował do dziś swoją pierwotną formę. Wzniesiony został w konstrukcji zrębowej, z okrąglaków łączonych „na obłap” na rzucie o proporcjach zbliżonych do kwadratu. Wnętrze spichlerza zostało zaadaptowane na wystawę poświęconą kulturze ludowej Spiszu. Obecnie spichlerz należy do Zespołu Zamkowego w Niedzicy.
Zamek został wzniesiony w XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, jako warowania graniczna, której zadaniem było strzeżenie szlaku handlowego oraz dyplomatycznego usytuowanego w dolinie Dunajca.
Na początku XX wieku Karol Jugenfeld wybudował u podnóża góry obszerny, ośmiopokojowy dwór, który po pożarze w 1996 r. i długoletniemu zaniedbaniu został rozebrany w 2019 r. Widoczna na zdjęciu niewielka, przybudówka mieściła szkołę podstawową, obecnie opuszczona. Falsztyn wsławił się głównie tym, że tu najdłużej w Polsce, bo aż do 1931 roku utrzymywała się pańszczyzna, zniesiona dopiero specjalną ustawą Sejmu Polskiego
Obecny kościół pochodzi z przełomu XIII/XIV w. W 1587 r. przejęty został przez luteran, w rękach których pozostawał do 1640 r. W 1760 r. kościół otoczono murem z bramkami i zbudowano dzwonnicę a w 1764 r. wybudowano kaplicę MB Karmelitańskiej. Kościół w najstarszych partiach gotycki, w wiekach późniejszych przebudowany w duchu baroku - odmianie spisko-słowacko-czeskiej. Złożony jest z prostokątnej nawy i dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego wielobocznie, do którego od północy przylega zakrystia. Do nawy od zachodu przylega wieża, a od północy ośmioboczna kaplica. Wieża na planie kwadratu, ok. 1600 r. została zwieńczona attyką. Wyposażenie kościoła jest późnobarokowe z lat 1751-1757.
kasztel (tradycyjnie), a właściwie piętrowy murowany dwór obronny typowy dla terenów Spiszu, zbudowany przez Jerzego Horvatha Palocsaya w latach 1585-1590 jako wiejska rezydencja o charakterze obronnym. Pierwotnie renesansowy: założony na rzucie prostokąta, z grubymi murami zwieńczonymi attyką, z narożnymi wykuszami i wieżyczkami. Przebudowany ok. 1910 r. (wówczas usunięto m. in. attykę).
Kościół parafialny św. Michała Archanioła zbudowany został w 1490 r., wieżę wzniesiono w 1601 r. Jego powstanie wiąże się z działalnością cystersów w Ludźmierzu, ale wiarygodna wzmianka pochodzi dopiero z 1335 r. Ściany kościoła od wewnątrz zdobią unikatowe malowidła - polichromia z XV-XVI w., zawierająca motywy geometryczne i roślinne w układzie pasmowym. Wewnątrz kościoła zobaczyć można m.in. późnogotycki tryptyk w ołtarzu głównym z pocz. XVI w., zabytkowy krzyż z 1380 r., unikatowe cymbałki z XV w. oraz tabernakulum z pocz. XIV w. Obiekt w 2003 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.
Kaplicę cmentarną św. Sebastiana w Maniowach przeniesiono w latach 1987–88 wraz z cmentarzem do Nowych Maniów. Kaplica w Starych Maniowach znajdowała się na wiejskim cmentarzu, położonym nad Dunajcem. Zbudowali ją w 1722 r. mieszkańcy Maniów i okolicy, w podziękowaniu za ocalenie od zarazy. Kaplicę wzniesiono z drewna modrzewiowego w konstrukcji zrębowej. Ściany pokryte są gontem, a pod sobotami nie mają szalunku. Po zachodniej stronie dachu mieści się wieżyczka sygnaturkowa, zwieńczona małą banią z iglicą.
Kościół pomocniczy św. Marcina w Grywałdzie datowany jest na 2. poł. XV w. Kościół, reprezentuje starszy typ kościołów drewnianych w Małopolsce. Głównym akcentem budowli jest wieża, szeroko posadowiona, o ścianach silnie zwężających się ku górze, z wydatnie nadwieszoną izbicą. Malowniczość kościoła podkreślają oszalowane soboty. W prezbiterium i w nawie zachowała się polichromia z 1618 r. Do wyposażenia należą trzy ołtarze, w głównym umieszczono interesujący tryptyk późnogotycki z pocz. XVI w. Obraz w polu środkowym przedstawia św. Marcina, siedzącego na białym koniu, w momencie gdy część swego bogatego płaszcza odcina dla ułomnego żebraka.
Najstarsza świątynia Krościenka powstała w połowie XIV w, początkowo jako budowla bezwieżowa, z obecnym prezbiterium jako dawną nawą główną. Po katastrofie wywołanej zawaleniem się wschodniego fragmentu kościoła podmytego przez rzekę, w XVI w. wzniesiono obecna nawę oraz w XVII w. wieżę. Wewnątrz bardzo cenne, choć tylko częściowo zachowane freski z XIV w. oraz unikalna późnogotycka kamienna chrzcielnica z najbogatszym w Polsce wątkiem heraldyki rycerskiej.
Willa została wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym przez rodzinę Zachwiejów-Gawlak. Był to hotel pierwszej kategorii. Trzykondygnacyjna willa posiada 42 pokoje, miała światło elektryczne. Od 1942 roku znajdował się tu szpital zakaźny prowadzony przez Zbigniewa Kołączkowskiego. Po wojnie willa „Wanda” została upaństwowiona. Przez pierwsze dwa lata po wojnie w willi funkcjonował Fundusz Wczasów Państwowych, a w roku 1947 jej przeznaczenie zostało zmienione na ośrodek zdrowia. W 1998 roku willa wróciła do spadkobierców właścicieli. Wymaga generalnego remontu, aby mogła być dalej użytkowana.
Dwór Szalayów w Szczawnicy wybudowany został w stylu klasycystycznym w 1839, przez twórcę uzdrowiska Szczawnica węgierskiego szlachcica Józefa Szalaya. Będący najstarszym budynkiem uzdrowiska dworek zwany "Pawilonem" właściwie nie był na stałe zamieszkały, a służył jako miejsce reprezentacyjne dla przyjmowania gości. W połowie XIX w. uległ nieznacznej przebudowie. W 1876 r. po śmierci Józefa Szalaya dworek wielokrotnie zmieniał właścicieli. Po II wojnie światowej dworek popadł w ruinę. Obecnie (2018) obiekt z ogrodem są własnością prywatną i pełni funkcję pensjonatu.
Grekokatolicką cerkiew zbudowano w 1798, na miejscu poprzedniej drewnianej świątyni z 1680, W 1946 cerkiew została przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny parafii w Szlachtowej. Klasycystyczny styl budowli zawiera elementy późnobarokowe. Cerkiew orientowana, jednonawowa, zbudowana z kamienia, otynkowana. Nad nawą i prezbiterium dachy siodłowe, pierwotnie kryte gontem. Nad zachodnią częścią korpusu wieża zwieńczona baniastą kopułą z latarnią i makowiczką. Na kalenicy nawy smukła mała wieżyczka z baniastym zwieńczeniem. Najcenniejszym elementem wyposażenia jest wielostrefowy rokokowy ikonostas z końca XVIII w. z ikoną chramową św. Jana Chryzostoma.
Trójkopułowa cerkiew pw. Opieki Matki Bożej w Szlachtowej, wzniesiona w latach 1895-1920, zastąpiła wcześniejszą drewnianą budowlę o cechach zachodniołemkowskich, która stała się zbyt mała dla powiększającej się parafii. Powstała budowla na planie krzyża greckiego, z dużą kopułą nad przecięciem nawy głównej i transeptu oraz dwiema niższymi kopułami nad prezbiterium i przedsionkiem. Kopuły osadzone są na ośmiobocznych, wysokich bębnach z oknami, które doświetlają wnętrze. Pomimo zmiany obrządku w świątyni zachował się kompletny ikonostas wykonany w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W 1946 cerkiew przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół parafialny.
Willa „Stara Kancelaria” przy placu Dietla 3 to najbardziej na południe wysunięty budynek zachodniej pierzei placu. Willę wybudowano w latach 1864–1865 według projektu Józefa Szalaya w czasie, gdy powstawała zabudowa placu Dietla. Początkowo zamieszkał w willi zarządca Górnego Zakładu (czyli części uzdrowiska wokół placu i w Parku Górnym). Mieściła się tu też jego kancelaria, która została rozbudowana o jedno pomieszczenie w 1880 roku.
Willa „Pałac” powstała w latach 1864–1866 nad galerią. Projektował ją sam Józef Szalay. Pomiędzy dwoma bocznymi wydatnymi ryzalitami ciągnie się długi balkon. W XIX wieku na parterze znajdowały się 4 2-pokojowe i 2 1-pokojowe mieszkania. W ryzalitach na piętrze istniały 2 duże pokoje, pokój w północnym ryzalicie miał dużą werandę. Nad nimi – dwa mieszkania na poddaszu. Budynek od południa zamyka ciekawa wieża zegarowa, na której szczycie znajdował zegar głośno bijący godziny. Obecnie po zegarze pozostała pusta wnęka, jednak planuje się jego rekonstrukcję wraz z zapowiadanym remontem Willi Pałac, po odzyskaniu jej przez właścicielu uzdrowiska.
Willa „Pod Bogarodzicą” (zwana też Stare Łazienki lub restauracja „Zdrojowa”) została wybudowana w 1853 roku jako pensjonat będący własnością Józefa Szalaya. W 1890 roku część I piętra budynku została zaadaptowana na Zakład Inhalacyjny. Od końca lat 20. XX wieku dom nazywany był „Łazienkami” na oferowanie w nim kuracjuszom kąpieli mineralne ze źródła „Jan” Zmieniono oficjalną nazwę na Zakład Zdrojowo-Kąpielowy. Zakład wodoleczniczy działał „Pod Bogarodzicą” do 1975 roku, później na poddaszu znajdowały się pokoje sanatoryjne. W przyziemiu i piwnicy uruchomiono kawiarnię „Zbójnicką”. W 2000 roku w budynku wybuchł pożar, po którym przeprowadzono jego modernizację.
Willa została wybudowana w 1889 roku i została nazwana „Ukrainka”. Obok powstał bliźniaczy budynek: willa „Janina”. Oba domy należały do Walerego Eljasza-Radzikowskiego i jego syna Stanisława Eljasza-Radzikowskiego, który je zaprojektował. Stanisław sprzedał obie wille w 1909 roku., willa Janina po pewnym czasie została rozebrana.
Willa „Holenderka” zamyka wraz z willą Pod Bogarodzicą i Domem nad Zdrojami, plac od północnej strony. Parter budynku został wybudowany z kamienia, a pierwsze piętro – muru pruskiego. Na parterze znajdowało się 1-pokojowe mieszkanko z alkową i kuchnią, a na I piętrze było 3-pokojowe mieszkanie z balkonem i przedpokojem. Willę wybudowano według planu Szalaya w stylu holenderskim – stąd jej nazwa. Od 1896 roku mieściły się w tym budynku biura Zakładu Zdrojowego a w latach 1970–1990 na parterze mieściły się tu biura Państwowego Biura Podróży Orbis
W dobudowanej od północnej strony części willi „Holenderka” znajduje się obecnie Muzeum Historii Uzdrowiska.
Willę, w której znajdowała się pijalnia wód mineralnych ze źródła „Józefina”, wybudowano w 1863 roku według planu Józefa Szalaya. Piętro domu ozdobione było misterną snycerką. W latach 70. XIX wieku w pijalni zainstalowano pierwszą pompę z trzema wylotami, przez które wylewała się woda. Źródło „Józefina” było nieczynne od lat 70. XX wieku. Od 1984 roku cała pijalnia była nieczynna, a wodę wydawano w sąsiednim budynku kawiarni „Haneczka”. Po pożarze w 2002 roku budynek rozebrano w 2006 roku i w 2008 roku odbudowany w historycznej formie oddano do użytku. Obecnie na parterze znajduje się pijalnia wód mineralnych (z 6 źródeł, w tym z „Józefiny”), a na piętrze – galeria, w której urządzane są sezonowe wystawy.
Willa została zaprojektowana w szwajcarskim stylu i została wybudowana w 1852 roku, według projektu Józefa Szalaya. Willa Mieściły się tu dwa mieszkania, jedno z nich było 3-pokojowe. Oba miały balkony wychodzące na plac. W willi m.in. do lat 60. XIX wieku była poczta a w drugiej połowie XX wieku były w niej mieszkania pracownicze. W latach 2006–2008 przeprowadzono gruntowny remont willi. Obecnie, po odtworzeniu willi w historycznej formie w 2008 roku, mieści się w niej zaplecze gastronomiczne kawiarni „Cafe Helenka”.
Kaplica została ufundowana i zaprojektowana przez Józefa Szalaya a jej poświęcenie odbyło się 29 lipca 1847 roku. Pierwotne wyposażenie kaplicy stanowiły dary rodziny i przyjaciół Józefa Szalaya oraz kuracjuszy a w 1848 roku kaplica otrzymała ołtarz Zbawiciela Świata. Neogotycka kapliczka na planie prostokąta, zwieńczona trójboczną apsydą, zbudowana jest z białego kamienia i posiada dwie wieżyczki wspierające przednią ścianę oraz sygnaturkę na zwieńczeniu dachu. W bocznych ścianach znajdują się duże, gotyckie okna, a nad ołtarzem i drzwiami – okrągłe okienka. Wewnątrz umieszczono 3 marmurowe tablice poświęcone Szalayom.
Sanatorium powstało w latach 60. XIX wieku. Były to dwie wille zdrojowe wzniesione w 1860 roku przez Józefa Szalaya: „Brat” i „Siostra”. W „Bracie” było 16 pokoi i 1 kuchnia, a w „Siostrze” – 18 pokoi. W latach 80. XIX wieku działała tu też czytelnia prasy, później przeniesiona do „Dworca Gościnnego”. Sanatorium jest nieczynne od 2000 roku. Obecny właściciel zamierza przeprowadzić generalny remont kompleksu
Dworek Gościnny (nazywany też Dworcem Gościnnym, Kursalonem, Kurhausem lub Gościnną Gospodą) to gmach teatralno-hotelowy w Szczawnicy. Jego budowę rozpoczął Józef Szalay stawiając w 1875 roku fundamenty, a stawianie górnej części rozpoczęła w 1882 roku krakowska Akademia Umiejętności. Gmach uroczyście otwarto w 1884 roku. W XIX wieku Dworek stanowił centrum życia kulturalno-rozrywkowego w Szczawnicy, były to czasy jego świetności. II wojna światowa położyła kres świetności obiektu. W 1948 roku władze PRL upaństwowiły Uzdrowisko, a wraz z nim Dworek Gościnny. W latach 1959-1962 w Dworku znalazły swoje pierwsze pomieszczenie zbiory Muzeum Pienińskiego. 20 października 1962 roku w budynku wybuchł pożar. Drewniana konstrukcja została doszczętnie zniszczona, pozostały jedynie murowane fundamenty. W 2008 roku rozpoczęto odbudowę Dworku Gościnnego. Odtworzona została bryła budynku, jak również zachowane zostały regionalne elementy rzeźbione w drewnie i malowane ornamenty. Odbudowany Dworek oddano do użytku w 2011 r.
Willa została wybudowana w 1876 roku i nazywała się wówczas „Murowaniec”. W willi przez zez wiele lat prowadzona byławypożyczalnia książek a także restauracja i cukiernia. Na piętrze znajdowało się 15 pokoi dla gości, a na parterze – kuchnia, sala jadalna na 100 osób i pomieszczenia administracyjne. W okresie powojennym w budynku przez kilka lat działała sala koncertowa im. Georga Philippa Telemanna. Willa była własnością rodziny Kołączkowskich do 1969 roku, kiedy została sprzedana Związkowi Zawodowemu Pracowników Kultury i Sztuki. Od 2008 roku willa należy do spadkobierców Adama Stadnickiego. Znajdują się w niej pensjonat, restauracja, lodziarnia.
4.4
Najciekawsze
Najnowsze
W pobliżu
Rower 
Rower górski 
Rower szosowy 
Rower turystyczny 
Pieszo 
Bieganie 
Turystyka górska 
Piesza wycieczka 
Nordic Walking 
Moto 
Samochód 
Motocykl 
4x4 
Woda 
Kajak 
Żeglarstwo 
Inne jednostki pływające 
Zima 
Narty biegowe i śladowe 
Ski Tour 
Narty zjazdowe i snowboard 
Łyżwy 
Pozostałe 
Paralotnia 
Konno 
Samolot 
Rolki 
Hulajnoga 
Inne 
PRO
Skomentuj