Kościół cmentarny św. Anny w Nowym Targu powstał, jak podaje tradycja w 1219 r. i jest fundacją zbójców, którzy zrabowany na Węgrzech obraz św. Anny umieścić mieli w ołtarzu kościoła. Podawana data nie wydaje się prawdziwa, gdyż tutejsza parafia wspominana jest dopiero w XIV w. Budowlę wzniesiono w konstrukcji zrębowej. Ściany wewnątrz świątyni pokrywa polichromia, wykonana przez miejscowego malarza Hipolita Lipińskiego w 1880 r. Na ścianach odmalowano sceny figuralne, a na sklepieniu umieszczono kasetony z rozetami. Do wyposażenia kościoła należy m.in. ołtarz główny z 1. poł. XVIII w. z obrazem Wielkiej Rodziny (1516 r.).
Kościół z kamienia budowano w latach 1799 - 1810. W nowo powstałej, jednonawowej świątyni, znalazły się stare ołtarze z dawnego drewnianego kościoła oraz sprowadzone ze zlikwidowanego klasztoru franciszkanów w Nowym Sączu. Niespełna 100 lat później kościół powiększono o dwie kaplice – południową Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz północną Najświętszej Maryi Panny.
Kościół zbudowali ok. 1700 r. miejscowi cieśle - Jędrzej Topór i Jan Chlipalski. Świątynia przestała pełnić funkcję kościoła parafialnego w latach 20 – tych XX w., gdy oddano do użytku nowy, murowany kościół.Wewnątrz zachowały się pozostałości polichromii figuralnej z poł. XIX w. Uwagę zwracają liczne rzeźby na stropie i ścianach kościoła, w tym autorstwa ludowego artysty Wojciecha Kułacha. Wyposażenie świątyni, głównie późnobarokowe i rokokowe, stanowią m.in.: polichromowane ołtarze, ambona z 1780 r. oraz stacje Drogi Krzyżowej z XIX w.
Kościół został wzniesiony w latach 1887–1900 z fundacji Jędrzeja Kramarza. Murowana nawa i prezbiterium mają ściany otynkowane i pobielane, pozostałe części kościoła są drewniane, wzniesione w konstrukcji zrębowej. Od 1982 r. świątynia jest użytkowana sporadycznie, generalny remont po pożarze przeprowadzono w 1995 r. Wnętrze nakryte jest pozornymi sklepieniami kolebkowymi i ozdobione polichromią figuralną z 1937 r., wykonaną przez Pawła Palke. Drewniane ołtarze wykonano w 1907 r. W ołtarzu głównym znajduje się figura Serca Pana Jezusa, a w bocznych obrazy Matki Boskiej i Św. Józefa.
nicjatorem budowy Domu Ludowego był nauczyciel bukowiańskiej szkoły, Franciszek Ćwiżewicz. Obiekt wzniesiony został wysiłkiem bukowian a także Towarzystwa Przyjaciół Bukowiny w latach 1928-1932. Piętrowy budynek posiada podmurówkę z kamienia. Zbudowany jest na planie wieloboku, którego główną oś stanowi wydłużony prostokąt. Do niego dostawione są boczne skrzydła – mniejsze od frontu i większe w części tylnej. Front wsparty na 4 słupach. Dachy wszystkich części pobite są gontem. W szczytach charakterystyczne zdobnicze motywy góralskie, tzw. słonecka, na kalenicach zaś rzeźbione „pazdury”.
Zagroda Sołtysów Muzeum Kultury Ludowej Spisza składa się z dwóch budynków: mieszkalnego — ustawionego szczytem do drogi oraz gospodarczego - ustawionego na jego przedłużeniu. Zagrodę zbudował w 1861 r. Jakub Sołtys. Chałupa przekryta jest dachem półszczytowym pobitym gontami, a budynek gospodarczy dachem dwuspadowym, pokrytym dranicami. Od 1981 r. zagroda należy do Muzeum Tatrzańskiego z Zakopanego, które po remoncie (1982–1985) urządziło tu swoją filię muzealną. Ekspozycja etnograficzna prezentuje biedne spiskie gospodarstwo chłopskie z przełomu XIX i XX w.
Kościół datowany prawdopodobnie na rok 1675 r., jest fundacją sołtysa Jakuba Kesza i młynarza Mikołaja. Murowana zakrystia i kaplica św. Józefa pochodzą z 1935 r. Ściany o konstrukcji zrębowej pokryte są w całości gontem, ozdobnie wycinanym w jodełkę. Rokokowa polichromia o motywach figuralnych, geometrycznych i roślinnych pochodzi z 1813 r., w okresie międzywojennym została przemalowana przez Kazimierza Piętkę. Wyposażenie świątyni jest głównie rokokowe (XVIII w.); ołtarz główny zdobi figura Matki Boskiej Różańcowej i rzeźby św. św. Piotra i Pawła.
Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze — Muzeum Kultury Ludowej Spisza jest własnością Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem (dar rodziny Korkoszów)”,” które w latach 1981–1983 dokonało remontu konserwatorskiego całego obiektu i urządziło tu filę muzealną*. *Najstarsze budynki zagrody wzniesione zostały przez Alojzego Chyżego pod koniec XIX w. W 1919 r. budynek mieszkalny oraz gospodarczy rozbudowano (m.in. postawiono boisko i owczarnię). W latach 30. XX w. zagroda wzbogaciła się o murowaną stajnię”,” wozownię i chlew”,” a w starej drewnianej stajni urządzono kierat. Ekspozycja - wykorzystująca oryginalne wyposażenie oraz przedmioty użytkowe”,” uzupełniona sprzętami z Czarnej Góry - prezentuje spiskie gospodarstwo chłopskie z przełomu XIX i XX.
Kościół św. Elżbiety w Trybszu powstał zapewne w 1567 r. Jest to budowla wzniesiona w konstrukcji zrębowej, ściany pokryte są gontem i wzmocnione lisicami. Podczas prac remontowych w 1924 r. rozebrano izbicową wieżę i zakrystię. Wewnątrz na ścianach i stropach znajduje się późnobarokowa polichromia z 1647 r. przedstawiająca wyobrażenia świętych. Z dawnego wyposażenie zachowało się niewiele zabytków, większość została przeniesiona do nowego, murowanego kościoła parafialnego.
Rezerwat obejmuje krótki przełom rzeki Białki, pomiędzy skałkami Kramnicą (688 m n.p.m., wysokość względna 65 m) na prawym brzegu i Obłazową (670 m n.p.m., wysokość względna 47 m) na lewym. Obydwie te skały są tego samego pochodzenia i stanowiły kiedyś jeden masyw, zostały rozcięte przez Białkę, która utworzyła w nich przełom o szerokości 100 m.
W Jaskini Obłazowej odkryto ślady człowieka pochodzące sprzed 40 tys. lat. W znaleziono także m.in. dobrze zachowany, pochodzący sprzed 30 tys. lat bumerang z ciosu mamuta, jest to najstarszy bumerang na świecie.
W 1725 r. rozpoczęto budowę kościoła murowanego (w miejscu drewnianego, datowanego na 1632 r.) pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, który konsekrowano w 1748 r.
Wysoka wieża kościoła na rzucie kwadratu zakończona jest falistą linią gzymsu i przykryta barokowym, cebulastym hełmem. Portal przy wejściu do zakrystii pochodzi z 1781 roku.
Bezwieżowy kościół cmentarny, leżący na skraju wsi, został wybudowany w roku 1761 na miejscu starego drewnianego kościoła, prawdopodobnie starszego od kościoła parafialnego.
Murowany kościół, o jednokalenicowej konstrukcji dachu, kryty gontem – reprezentuje styl przejściowy między gotykiem i renesansem, wybudowany został w I poł. XVI w. jego wyposażenie zaś pochodzi z połowy XVIII w.
Renesansowa wieża po stronie zachodniej jest elementem, którego nie spotka się w innych polskich kościołach poza Spiszem (występuje również we Frydmanie). Obiega ją hurdycja (czatownia), która mogła spełniać funkcje obronne lub być doskonałym punktem widokowym. Nad drewnianą hurdycją znajduje się attyka z elementami zbliżonymi do motywu jaskółczego ogona.
kościół jest najstarszym zabytkiem architektury sakralnej na Podtatrzu. Wczesnogotycki zrąb świątyni zapewne z przełomu XIII i XIV w. Legendy podają, że we frydmańskim kościele służył do mszy Jan III Sobieski wracający przez Zamagurze spod Wiednia.
kasztel (tradycyjnie), a właściwie piętrowy murowany dwór obronny typowy dla terenów Spiszu, zbudowany przez Jerzego Horvatha Palocsaya w latach 1585-1590 jako wiejska rezydencja o charakterze obronnym. Pierwotnie renesansowy: założony na rzucie prostokąta, z grubymi murami zwieńczonymi attyką, z narożnymi wykuszami i wieżyczkami. Przebudowany ok. 1910 r. (wówczas usunięto m. in. attykę).
Kościół zbudowany został w 1490 r., wieżę wzniesiono w 1601 r. Jego powstanie wiąże się z działalnością cystersów w Ludźmierzu, ale wiarygodna wzmianka pochodzi dopiero z 1335 r. Ściany kościoła od wewnątrz zdobią unikatowe malowidła - polichromia z XV-XVI w., zawierająca motywy geometryczne i roślinne w układzie pasmowym. Wewnątrz kościoła zobaczyć można m.in. późnogotycki tryptyk w ołtarzu głównym z pocz. XVI w., zabytkowy krzyż z 1380 r., unikatowe cymbałki z XV w. oraz tabernakulum z pocz. XIV w. Obiekt w 2003 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.
Kościół został zbudowany ok. 1500 r., na miejscu poprzedniej świątyni. Budowla”,” wzniesiona w konstrukcji zrębowej”,” otoczona sobotami”,” zachowała bryłę gotyckiego kościoła. We wnętrzu zachowały się autentyczne elementy zdobnicze z czasu budowy. Są to przede wszystkim dwa gotyckie portale o wykroju ostrołukowym”,” przechodzącym w nieznacznie zaakcentowany łuk”,” tzw. ośli grzbiet; pozostałości polichromii patronowej z 1500 r. oraz późnobarokowe ołtarze – w głównym umieszczono obrazy z pierwotnego”,” gotyckiego tryptyku z pocz. XVI w.
dawna brama za sklepioną kolebkowo sienią przejazdową prowadząca do dworu (lamusa) znajdującego się w głębi posesji.
Kościół wzniesiony został w 2 poł. XV w., konsekrowany w 1504 r. Kościół należy do starszego typu drewnianych świątyń gotyckich – ma prezbiterium zamknięte ścianą prostą, a od zewnątrz umieszczono na niej kapliczkę. Wewnątrz świątyni podziwiać można ornamentalną polichromię stropów z 1935 r., natomiast na parapecie chóru muzycznego widać pozostałości polichromii z 1500 r. Najcenniejsze wyposażenie kościoła stanowi: gotycki tryptyk z XV w. ze sceną Koronacji Marii, umieszczony w ołtarzu głównym, oraz dwa barokowe ołtarze.
Zespół dworski w Łopusznej, w skład którego wchodzi dwór i zabudowania gospodarcze, powstał w latach 1787–90. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, pod koniec XVIII w. gospodarzyli w nim Tetmajerowie. Główny budynek jest typowym wiejskim dworem szlacheckim – nakrytym czterospadowym, gontowym dachem, z kolumnowym gankiem i barokową facjatką. Obecnie mieści się w nim Muzeum Kultury Szlacheckiej (oddział Muzeum Tatrzańskiego), prezentujące dawną siedzibę średniozamożnej szlachty. Obejrzeć można m.in. wnętrze kuchni dworskiej oraz ekspozycję etnograficzną wnętrz podhalańskich z XIX w.
Skomentuj