Historia dworu sięga pierwszej połowy dziewiętnastego wieku i był klasycznym „dworem polskim”. Parterowy, tynkowany. Zbudowany z bali modrzewiowych na fundamentach ogromnych piwnic, usytuowanych pod całą szerokością budynku,. Założony został na rzucie wydłużonego prostokąta. Od strony północnej dobudowano później dwukondygnacyjną oficynę, połączoną z korpusem głównym za pomocą ściany kurtynowej – przewiązki. W 1950 roku nieruchomości rolne, wraz z dworem i zabudowaniami przekazane zostały Skarbowi Państwa. Nie remontowane budynki zaczęty stopniowo przekształcać się w ruinę i stan taki trwał aż do 1987 roku, kiedy to przeszedł w ręce nowego właściciela. Dwór przeszedł gruntowny remont i obecnie znów pełni rolę rodzinnej siedziby mieszkalnej.
Zespół dworski jest przykładem typowej dla przełomu XIX i XX wieku zabudowy dworskiej - z przyległym ogrodem, sadem oraz parkiem. Dwór wzniesiono na planie zbliżonym do litery T, z dwutraktowym układem wnętrz. Jeszcze niedawno wydawało się, że dwór zakończy swój żywot. Po drugiej wojnie światowej majątek w Tomaszkowicach został rozparcelowany, a resztówkę z zabudowaniami gospodarczymi przejęta miejscowa Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska". We dworze zamieszkali jej pracownicy. Nie remontowany, będący „niczyją" własnością budynek powoli popadał w ruinę. Po wieloletnich staraniach dwór odzyskali spadkobiercy właściciela i doprowadzili dwór do stanu świetności. Dwór można oglądać od strony drogi.
Zderzenie teorii z praktyką. Na mapie ładna ścieżka, w rzeczywistości początkowo słabo widoczna ścieżka przez pokrzywy sięgające powyżej ramion, potem konieczność pokonania pasa zarośli
i przekroczenia grząskiego strumyka przy braku śladu jakiegokolwiek ścieżki a na koniec pokonywanie wysokiej trawy na przełaj przez łąkę.
Pierwszy kościół w tym miejscu został erygowany już przed 1220 na miejscu dawnej pogańskiej gontyny. Początkowo drewniany kościół po 1480 zastąpiony został gotyckim, murowanym. Kościół został prawdopodobnie zniszczony w czasie Potopu Szwedzkiego, by w drugiej połowie XVII wieku być przebudowanym na styl barokowy. W 1888 roku do kościoła od strony zachodniej została dobudowana 40-metrowa wieża stylizowana na wyższą wieżę Kościoła Mariackiego w Krakowie.
Kościół znajduje się na wysokim wzniesieniu skąd roztacza się widok na Kraków i okoliczne miejscowości.
W latach 1815-1817 Emanuel Lipowski wybudował dwór, który dziedziczyli kolejni spadkobiercy tej rodziny. Niektóre źródła podają, że jest on wynikiem przebudowy istniejącego w tym miejscu starszego dworu z roku 1764. Ostatnimi właścicielami dworu byli Stefan (zm. 2004) i Anna (zm. 2003) Lipowscy. Dwór był jednym z 28 w Polsce, który pozostał w rękach prawowitych właścicieli. Po ich śmierci wyposażenie dworu podzielono pomiędzy członków rodziny, a budynek pozostał opuszczony. Zniszczony dwór, otoczony krajobrazowym parkiem z XVIII w., wyremontowali nowi jego właściciele - państwo Rozwadowscy.
Tadeusz Kantor z żoną odkupili od Lipowskich – właścicieli pobliskiego dworu, kawałek ziemi i wybudowali na nim w latach 1983-1985 oryginalną willę letnią, która miała pełnić funkcję archiwum i muzeum. Po śmierci Tadeusza Kantora (1915-1990), twórcy polskiego teatru awangardowego Cricot 2, jego żona Maria Stangret-Kantor (malarka, aktorka Teatru, autorka tekstów literackich), założyła w 1994 r. Fundację im. Tadeusza Kantora.
Z inicjatywy Fundacji im. Tadeusza Kantora, obok Domu Kantorów (dom-muzeum) postawiono 8 grudnia 1995 r., w piątą rocznicę śmierci Kantora, monumentalną rzeźbę betonową — tzw. Krzesło Kantora, wysokości 14 m. Krzesło, zaprojektowane przez samego artystę jest trzecią jego realizacją. Kantor na przełomie lat 60./70 ubiegłego wieku tworzył ideę Pomnika Niemożliwego, kolosalnych rozmiarów Krzesła z betonu postawionego gdzieś w plenerze.
Ciekawostką w Hucisku jest grobowiec rodzinny państwa Lipowskich. Powstał na początku XX wieku i znajduje się on na pagórku na skraju lasu przy drodze z Kunic do Huciska. Latem jest prawie niewidoczny jednak po przejściu kilkunastu metrów ścieżką w głąb lasu można odnaleźć niewielki kopiec zwieńczony krzyżem, nawiązujący do prastarej formy kurhanu. W niewielkiej krypcie mieści się kilka tablic upamiętniających członków rodziny.
Zamek położony jest na wzgórzu i jest pięknie usytuowany nad Jeziorem Dobczyckim. Jego powstanie sięga XIII a w XVI w. zamek został przebudowany w stylu renesansowym. Liczył wtedy 74 pomieszczenia. Właśnie w tym zamku Jan Długosz pisał swoje Kroniki będąc też nauczycielem dzieci Kazimierza Jagiellończyka. Fatalny dla zamku, ale też miasta był XVII wiek i Potop Szwedzki. Zarówno zamek i miasto zostały zniszczone.
W naszych czasach, w latach 60, zamek doczekał się odrestaurowania i częściowego odbudowania. Powstało tu Muzeum Regionalne PTTK im. Władysława Kowalskiego.
Jezioro Dobczyckie (Zbiornik Dobczycki) zostało utworzone w 1986 roku poprzez spiętrzenie wód Raby przez zaporę, która ma 30 m wysokości i 617m długości. Zbiornik ma powierzchnię ok. 10,7 km2 i pojemność całkowitą 127 mln m3.
Jezioro Dobczyckie dostarcza wodę pitną między innymi do pobliskiego Krakowa i dostęp do jeziora ze względów sanitarnych jest zablokowany.
drewniany kościół w stylu rokoko zbudowany został w latach 1774-1775. W połowie XIX w. dobudowana została wieża z nadwieszoną izbicą i czterospadowym dachem namiotowym. Ze starego kościoła zachował się krucyfiks wykonany między 1430 a 1440 rokiem, łaskami słynący obraz Matki Bożej Zakliczyńskiej, gotycka kamienna chrzcielnica. Dzwon wielki pochodzi z 1761 roku i nosi nazwę „Polonus"
W roku 1872 ówczesny właściciel dworu Wiktor Kopff wybudował nowy murowany dwór, na planie prostokąta, kryty dachem dwuspadowym. W 1993 roku dwór został wydzierżawiony z zamiarem utworzenia w nim hotelu jednak nie widać aby podjęte w nim zostały jakiekolwiek prace i budynek opuszczony od wielu lat niszczeje.
Kościół parafialny w Świątnikach Górnych został zbudowany w latach 1846-1858. Jest to budowla murowana, otynkowana, przykryta dwuspadowym dachem. W zachodniej fasadzie górują dwie wieże podniesione do dzisiejszej wysokości podczas renowacji w 1925 r.
Powstanie dworu datuje się na koniec XVIII wieku a ok. 1860 roku został rozbudowany poprzez dostawienie nowego skrzydła. Po drugiej wojnie światowej majątek w Wrząsowicach nie został objęty dekretami o reformie rolnej. Do dzisiaj w dawnym dworze mieszkają spadkobiercy rodziny Bielańskich - przedwojennych właścicieli. Otoczony starym parkiem dwór jest parterowy, złożony z dwóch części usytuowanych pod kątem prostym i tworzących w rzucie kształt litery L.
Skomentuj