Świątynia powstała prawdopodobnie w XVI wieku. Można w niej zobaczy trójboczne prezbiterium. Postawiono go pierwotnie jako kaplicę i w 1950 powiększono go do obecnego rozmiaru. Świątynię zbudowano na zrąb, a ściany wzmocniono lisicami. Dachy kościoła pokryte są gontem, a jego korpus obiega wieniec sobót. Od zachodu góruje nad budowlą wieża , wtopiona w bryłę kościoła nakryta namiotowym dachem.
Zbudowany w XVII wieku, jest największą drewnianą świątynią w powiecie pszczyńskim. Posiada konstrukcję zrębową z sobotami i lisicami. Został oszalowany i pokryty gontem Nad nawą umieszczona jest wieżyczka sygnaturki z barokową latarnią , a od zachodu- wieża z izbicą i baniastym hełmem z latarnią. Wnętrze posiada barokowy wystrój z bogatą dekoracją (m. in. ołtarz główny tablicowy z bramkami i ława kolatorska z XVIII w). Za ołtarzem replika małego witraża z XV wieku.
Świątynia zbudowana na początku XVI wieku. Jest to najcenniejszy obiekt drewnianej architektury sakralnej w regionie pszczyńskim , jeden z najcenniejszych na Śląsku. Drewniana, z wieżą o konstrukcji słupowej, na potężnych kłodach tzw. peckach. Ołtarz główny z obrazem głowy Św. Jana chrzciciela zdobiony jest dekoracją snycerską po bokach tradycyjne „ bramki” do ofiarowania , ołtarze boczne , ambona i piękny pozytyw- organy- wszystko to w stylu ludowego baroku.
W 1752 hr. Józef Zborowski na terenie wioski zbudował pałac, w którym dziś znajduje się ośrodek dla dzieci niedowidzących.
Rokokowy pałac w Rudołtowicach to dwukondygnacyjna budowla wzniesiona na planie prostokąta. Pokrywa ją mansardowy dach z lukarnami. W części rezydencji mieszczącej główne wejście znajduje się ryzalit wykończony trójkątnym przyczółkiem gdzie wyeksponowano kartusz z herbami Ostoja i Jastrzębiec.
Świątynia pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Zdaniem znawców, wnętrze kościoła skrywa najcenniejsze zabytki sztuki sakralne spośród kościołów drewnianych w najbliższej okolicy. Ściany świątyni zdobią między innymi XVIII wieczne polichromie.z wyposażenia na uwagę zasługują osiemnastowieczne , barokowe ołtarze oraz ambona i chrzcielnica w stylu rokoko. Ołtarz główny zdobiony jest bogatą polichromowaną snycerką. W ołtarzu XVII wieczny obraz z wizerunkiem patrona kościoła- Św. Marcina. W kaplicy dobudowanej do nawy, znajduje się bezcenny XV- wieczny tryptyk malowany, z wyobrażeniem Matki Boskiej z dzieciątkiem oraz świętych Stanisława i Marcina. Do kaplicy prowadzą od zewnątrz XVI- wieczne dębowe drzwi ze starego kościoła ozdobione okuciami.
Budynek postawiono w latach 1881 – 1883 jako neobarokowy – w stylu francuskim, murowany z czerwonej cegły pokryty łupkiem, z fragmentami łamanego kamienia – piaskowca i sztucznego. Nazywano go „Domkiem przy Bramie” (Bau das Torwarterhauschens im Park), a służył jako siedziba straży parkowej.
Umieszczono w nim niewielką łaźnię o trzech kabinach z wannami. W latach 1902 – 1914 określano go już jako Łaźnia (Badehaus) a później, z racji zamieszkiwania w nim ogrodnika parkowego – „Domkiem Ogrodnika”.
Po II wojnie światowej pełnił wiele funkcji między innymi stając się siedzibą Straży Miejskiej; od 2013 r. przekazany przez gminę Pszczyna z burmistrzem Dariuszem Skrobolem na czele w zarząd organizacji „PRO MEMORIA. Stowarzyszenie Bitwy pod Pszczyną 1939”.
Od 2014 roku Siedziba Muzeum Militarnych Dziejów Śląska.
Wybudowana w XVIII wieku barokowa kapliczka ustawiona została prawdopodobnie na miejscu spalonego w 1458 roku a wybudowanego w 1444 r. kościoła św. Krzyża. Rzeźby przedstawiają scenę ukrzyżowania z Matką Boską i św. Janem. Całą grupa wykonana jest w stylu barokowym z drewna liściastego pokrytego polichromią. Wnętrze zamyka kopia kutej barokowej kraty o motywach wolut i liści akantu (oryginał z XVII w. znajduje się w Muzeum Prasy Śląskiej).
Wybudowana w 1908 r. Element romantycznej architektury parkowej nawiązujący do formy paj-lu. Flankujący ją fragment muru jest jedyną pozostałością pierwotnego, neogotyckiego ogrodzenia parku.
Nazwa związana jest z imieniem Ludwika Anhalta (1783–1841) – najmłodszego syna Fryderyka Erdmanna Anhalta, dla którego dwór został zbudowany ok. 1800 r..
Dwór znajduje się na północnym skraju dawnego parku angielskiego, otaczającego od XIX w. zamek w Pszczynie. Zbudowany na łagodnym stoku, stanowi północne zamknięcie głównej osi parkowej, której południowym wyznacznikiem jest wspomniany zamek. Wraz ze wzniesionymi w pobliżu budynkami gospodarczymi, tj. oficyną, budynkiem folwarcznym, stajnią i wozownią tworzył niegdyś odrębny zespół architektoniczny, połączony z pałacem wysadzaną drzewami aleją.
Nekropolia powstała ok. 1820 roku, prawdopodobnie według projektu księcia Henryka Anhalta w celu uporządkowania zlokalizowanych zgodnie z romantycznym duchem na terenie parku grobów jego rodziców i rodzeństwa. Pięć jednakowych płyt piaskowcowych ułożona nad wykonanymi z cegły sklepionymi kryptami grobowymi. Nad nimi stoi obelisk z napisem w ścianie czołowej.
Na wprost w/w krypt grobowych i obelisku, na wysokim postumencie znajduje się ceglana krypta grobowa nakryta płytą z piaskowca i wysokiego cokołu, na którym odlany jest ze staliwa krzyż o liliowych zakończeniach ramion.
Powstała w końcu XIX wieku, na rzucie ośmioboku jako romantyczny element architektury ogrodowej, utrzymana w stylu neoromańskim. Pierwotnie posiadała na szczycie taras dla orkiestry pałacowej, na który prowadziły zewnętrzne metalowe, spiralne schody. We wnętrzu przechowywano cały rok lód wycinany ze stawów.
Wybudowany w trzeciej ćwierci XIX w. pawilon parkowy na rzucie owalu o cechach klasycystycznych. Powstał na kanwie ponownego zainteresowania kulturą orientu. Łączy w sobie cechy romantycznej świątyni dumania – „siedziby wyobraźni" z "chinoiserie", czyli pawilonami, gdzie przy wyrafinowanym ceremoniale picia herbaty nawiązywano połączenie z otaczającą przyrodą. Na wyspie wokół pawilonu pozostało kilka piaskowcowych, nakrytych ośmiobocznymi blatami niskich stołów, przy których pijano herbatę, w późniejszym okresie część z nich przekształcono w postumenty dla rzeźb parkowych
Murowana z cegły krypta grobowa, w której pochowani są Jan Henryk XV - ostatni właściciel Pszczyny oraz jego syn hrabia Bolko von Hochberg. Z przyczyn proceduralnych szczątki ich nigdy nie zostały przeniesione do rodowej siedziby w Książu. Ze względu na założoną tymczasowość pochówków, grobowcowi nie nadano formy architektonicznej należnej pszczyńskiemu księciu. Niewielki pagórek, na którym zostały usytuowane groby, nosi nazwę Kukułczego wzgórza.
Zamek w Pszczynie to dawna rezydencja magnacka w Pszczynie (niem. Pless) na Górnym Śląsku, która powstała w miejscu obronnego gotyckiego zamku z początku XV wieku, zbudowanego zapewne w miejscu wcześniejszej fortyfikacji. Następnie zamek przebudowano w XVI wieku w stylu renesansowym, a w XVIII wieku w stylu barokowym i ponownie w XIX wieku w stylu francuskiego baroku z czasów Ludwika XIII. W średniowieczu własność między innymi książąt opolsko-raciborskich, książąt opawskich i książąt cieszyńskich. W latach 1548–1765 należał do śląskiego rodu Promnitzów, 1765–1847 książąt Anhalt-Köthen-Pless, a od 1847 książąt Hochberg von Pless z Książa. W latach 1870–1876 dokonali oni przebudowy zamku, na skutek której uzyskał on swój obecny kształt architektoniczny w stylu neobarokowym.
Park Pszczyński zajmuje teren o powierzchni 156 ha i przyciąga swoją różnorodnością i bogactwem obiektów. Został założony w XVI wieku, przekształcony w XVIII wieku z ogrodu renesansowego w barokowy. Obecny kształt parku pochodzi z II połowy XIX wieku.
Kompozycji nadano cechy ogrodu romantycznego, wykorzystując charakterystyczne i modne wówczas elementy: skupiska drzew i krzewów, rozlewiska rzeczne, łukowe mostki nad kanałami, altany i inne budowle. Odnajdziemy tu między innymi stajnie książęce, lodownię oraz herbaciarnię i bramę chińską..
W zachodniej części parku w tzw. Zwierzyńcu znajduje się pole golfowe. Przylega ono do terenów, na których powstała Pokazowa Zagroda Żubrów.
Obecnie pałac posiada bryłę i układ z czasów barokowej przebudowy z lat 1743–1767, z niewielkimi pozostałościami wcześniejszego założenia, zaś dekoracja zewnętrzna, wystrój wnętrz i znaczna część wyposażenia (zachowanego w około 80 %) jest efektem przebudowy dziewiętnastowiecznej w duchu francuskiego neobaroku. Fasada od strony północnej skierowana jest w kierunku parku. Pałac zbudowany został na planie podkowy. Jest budowlą murowaną, z bogatym detalem, podziałami architektonicznymi, obramieniami otworów okiennych i drzwiowych wykonanymi w piaskowcu oraz tynku, zaś w pozostałych partiach licowany cegłą. Dwupiętrową bryłę nakrywa wysoki mansardowy dach z lukarnami. W części parterowej oraz narożach skrzydeł występuje boniowanie, w wyższych kondygnacjach podziały pilastrowe (za wyjątkiem elewacji od strony dziedzińca). Elewacja północna jest trzynastoosiowa, z trójosiowym ryzalitem pośrodku.
We wnętrzach budowli mieści się Muzeum Zamkowe, w którym można zwiedzać oryginalne wyposażenie pszczyńskiego zamku z przełomu XIX i XX wieku. Duże wrażenie robią olbrzymie, kryształowe lustra, nie zniszczone podczas wojen światowych. W 2001 roku, w 55. rocznicę powstania Muzeum, otwarto nową stałą ekspozycję - Gabinet Miniatur, a od 2006 roku w gotyckich podziemiach zamku można oglądać inną wystawę stałą - Zbrojownię.
Brama Wybrańców, zwana również "Wartą" jest powstałą w 1687 roku najstarszą, zachowaną do dziś w niezmienionej formie częścią kompleksu zamkowego w Pszczynie. Usytuowana w pd.-zach. części rynku, była głównym wjazdem na teren zamku. Wzniesiona została przez budowniczego Consilio Miliusa na zlecenie ówczesnego właściciela zamku Baltazara Promnitza w miejscu dawnej, XV-wiecznej wartowni z mostem zwodzonym przez fosę. Mieściła pomieszczenia dla straży zamkowej. Żołnierze do straży, wybierani przez Promnitzów spośród chłopów z podległych im włości, byli nazywani właśnie "wybrańcami". Pszczyńscy "wybrańcy" strzegli zamku do 1875 r.
Stajnie Książęce usytuowane są w pobliżu pszczyńskiego zamku, pierwsza informacja o stajniach pochodzi z pszczyńskiego urbarza z 1629 roku. Obecnie istniejący kompleks stajni został wzniesiony w 2 poł. XIX w. za czasów Hochbergów, według projektu architekta Oliviera Pavelta. Kompleks ten tworzą: powozownia wybudowana w 1864 r., stajnie wraz z siodlarnią wybudowane w latach 1866-1867, ujeżdżalnia do budowy której przystąpiono w 1869 r. oraz murowane garaże, dla dziewięciu książęcych samochodów, które wzniesiono pomiędzy 1904 a 1910 r.
Stajnie Książęce usytuowane są w pobliżu pszczyńskiego zamku, pierwsza informacja o stajniach pochodzi z pszczyńskiego urbarza z 1629 roku. Obecnie istniejący kompleks stajni został wzniesiony w 2 poł. XIX w. za czasów Hochbergów, według projektu architekta Oliviera Pavelta. Kompleks ten tworzą: powozownia wybudowana w 1864 r., stajnie wraz z siodlarnią wybudowane w latach 1866-1867, ujeżdżalnia do budowy której przystąpiono w 1869 r. oraz murowane garaże, dla dziewięciu książęcych samochodów, które wzniesiono pomiędzy 1904 a 1910 r.
XVIII-wieczny pałac Kotulińskich zbudowano w stylu barokowym, a w jego zdobnictwie można zobaczyć elementy rokoka. Budynek przykryty jest dachem mansardowym. W elewacji frontowej wyróżnia się trójosiowy ryzalit z tympanonem, na którym widzimy herb Renardów. Od strony parku dobudowano oszkloną werandę – ogród zimowy. Uwagę przyciągają rokokowe sztukaterie. Wyjątkowo ładnie prezentuje się park, którego ozdobą są 200-letnie lipy kandelabrowe.
W Czechowicach Górnych leżą ruiny ceglanego spichlerza z XVIII wieku - pozostałe po rezydencji wybudowanej ok. 1536 roku (w miejscu XIV-wiecznego dworu) przez Mikołaja Wilczka z Dobrej, który ożenił się z Katarzyną Czelówną - córką właściciela Czechowic. Po wybudowaniu pobliskiego Pałacu Kotulińskich dwór przekształcono w spichlerz, który w 1984 r. spłonął.
Pałac w Bestwinie wybudowany został w 1824 przez Habsburgów i w ich posiadaniu znajdował się do 1944r.
Po wojnie pałac został upaństwowiony i stał się siedzibą władz gminnych, choć spełniał też inne funkcje. Mieściło się w nim również mieszkanie sekretarza gminy, a od 1947 roku biblioteka. W latach 1954-1974 funkcjonował tu ośrodek zdrowia. W pałacu funkcjonowały też przedszkole i gminny ośrodek kultury.
Od 1998 roku jest siedzibą Urzędu Gminy Bestwina, spełnia także funkcje reprezentacyjne. W dawnym salonie odbywają się sesje Rady Gminy, spotkania i uroczystości
Budynek ma formę czworoboku, zaprojektowany jest w późnym stylu klasycystycznym. Jest częściowo podpiwniczony. Ma zamknięty dziedziniec o kształcie kwadratu, z dwoma wyjściami prowadzącymi wschód i zachód. W środku występują sklepienia kolebkowe, klasztorne i żaglaste. Front pałacu zwrócony jest na zachód. W zamku jest 18 pokoi mieszkalnych, do których jest dostęp bezpośrednio z korytarza, niektóre mają między sobą wewnętrzne przejścia.
W 1750 został wybudowany w Bestwince dwór z kaplicą i pięknym ogrodem włoskim, osobną kuchnią, folwarkiem z zabudowaniami, stajnią, spichlerzem i gumnami. Był on kilkakrotnie odbudowywany, przerabiany, jednak dotarł do obecnych czasów.
Ostatnimi właścicielami do czasu rozpoczęcia II WŚ byli Habsburgowie, posiadający również pałac w Bestwinie.
Po wojnie cały folwark wraz z dworem przejęło państwo tworząc PGR, później znajdował się tam dom opieki.
„Górny dwór” w Pisarzowicach wzniesiono w 1706 r. Obiekt jest drewniany. Ostatnim przedwojennym właścicielem dworu był Jerzy Bulowski.
Po zakończeniu II wojny światowej majątek rozparcelowano, a dwór stał się siedzibą Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej.
Obecnie dwór znajduje się w rękach prywatnych
W Pisarzowicach znajduje się także drugi dwór, nazywany dla odróżnienia „dolnym”, pochodzący z końca XIX w.
Na terenie Starej Wsi Górnej. znajduje się. pochodzący z drugiej połowy XVIII w. dwór, niestety mocno zaniedbany, Tutejszy dwór należał od XIV wieku, podobnie jak cała wieś, do rycerskiego rodu Bibersteinów, którzy przyjęli z czasem nazwisko Starowieyscy. Parterowy, murowany budynek z tarasem, nakryty jest łamanym dachem polskim, posiada środkowy ryzalit zakończony klasycznym frontem. Na nadprożu jednego z pomieszczeń znajduje się wyryta data- „1587” -jest ona jednak nieco myląca, gdyż w rzeczywistości odnosi się do czasu wzniesienia poprzedniego na tym miejscu obiektu. Budynek swego czasu był jednym z charakterystycznych, ładnych przykładów dworku staropolskiego.
Niestety, w czasach PRL stary dwór podzielił los innych, podobnych rezydencji. W 1945 r. w ramach reformy rolnej rozparcelowano majątek. Upaństwowienie dworu, a następnie zlokalizowanie w nim Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej o wdzięcznej i typowej dla tych czasów nazwie „Postęp”, przyniosło budowli nader zgubne skutki, nie mówiąc już o zeszpeceniu otoczenia nowymi budynkami, należącymi właśnie do „Postępu”. Nieopodal dworu zachował się dąb o obwodzie pnia 430 cm, stanowiący pomnik przyrody.
Już w 1326 leżąca wówczas w księstwie oświęcimskim Stara Wieś posiadała parafię i kościół. Drugi kościół parafialny zaczęto wznosić w 1522 z fundacji Krzysztofa Bibersteina-Starowiejskiego, konsekrowano go w 1530. W XVII wieku dokonano pierwszej przeróbki i dostawiono wieżę. W 1787 wymieniono pokrywę dachową, na której pojawiła się sygnaturka, przebudowano również wieżę i przekształcono wnętrze. Ostateczny kształt wieży nadano w 1883. W 1926 wycięto ścianę pomiędzy nawą a wieżą.
W latach 1913 i 1939 dach pokryto eternitem, wymienionym na powrót podczas ostatniego remontu w 2014 r. Wyremontowani również elewację a także pokrycie wieży i sygnaturki.
Dwór w Dankowicach został zbudowany prawdopodobnie na początku XIX wieku z inicjatywy rodziny Habsburgów i był on tzw. "zarządcówką"
Podczas I wojny światowej dwór został częściowo strawiony przez pożar i odbudowany.
W 1945 roku Rosjanie urządzili w nim szpital wojskowy, co przyczyniło sie w znacznym stopniu do dewastacji dworu.
Po wojnie majątek został rozparcelowany, a budynek przypadł w udziale Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej.
Obecnie znajduje sie w rękach prywatnych.
Kościół parafialny św. Marcina w Jawiszowicach zbudowano w 1692 r., na miejscu spalonego wcześniejszego kościoła z 1511 r. Nad nawą i prezbiterium znajduje się jednolity gontowy wielopołaciowy dach, który tworzy nad prezbiterium szerokie okapy oparte na wspornikach. Wnętrze kościoła w nawie jest przekryte stropem, a w prezbiterium pozornym sklepieniem kolebkowym. Ołtarz główny pochodzi z ok. 1700 r., natomiast neogotyckie ołtarze boczne wykonano w XIX w. W tęczy umieszczona jest belka tęczowa, na której znajduje się barokowy krucyfiks oraz posągi Matki Bożej, św. Jana Ewangelisty i św. Marii Magdaleny.
Z uwagi na remont mostu, kierujący samochodami muszą korzystać z objazdu. Piesi i rowerzyści mogą skorzystać z kładki znajdującej się obok remontowanej przeprawy mostowej
Skomentuj